محله های قدیمی اصفهان

 نام محله ای از ۶ محله معروف اصفهان قبل از اسلام یا همان جی می باشد که در تقسیم بندی امروزی جزیی از شهرداری خوراسگان(شهرداری منطقه 15 کلانشهر اصفهان) است. این محله در خیابان جی، بعد از محله ابر و شهرک اریسون و نرسیده به خوراسگان قرار دارد. 

قدمت این محله به قبل از اسلام بازمی گردد که به مرور زمان که اصفهان به سمت غرب و بالادست رودخانه زاینده رود کشیده شد، کم کم کنگاز به حاشیه شهر رفت. طبق گفتارهای محلی تا قبل از حمله مغول ها این محله یکی از محله های پررونق از لحاظ اقتصادی محصولات برای اصفهان بود که مانند برج کبوتر در وسط محله قرار داشته است. از دو کتیبه داخل مسجد که مشاهده عینی بوده( متأسفانه به علت نبود نظارت حکومت و سازمان میراث فرهنگی این مسجد که قدمتی ۶۰۰ سال داشت در سالهای اخیر به بهانه نوسازی ویران گردید) و تاریخ ۹۰۰ هجری و ۱۰۱۰ هجری بر آن حک شده بود نشان دهنده علاقه خاص حکومت های وقت به این محله بود است.

 اسم کنگاز از دو واژه «کنگ» به معنی پوست انداختن مار، یا تازه شدن و «آز» که معرب آژ می باشد به معنی مار یا طمع یا ثروت تشکیل شده که در ترکیب واژه کنگاز به معنی محلی برای پوست انداختن مارها و در معنی لغوی آن می توان به محله ثروتمندان جدید معنا کرد که نامی کاملا ایرانی با ریشه یابی دوره ساسانیان است. اهالی کنگاز به تبعیت شهر خود اصفهان، تا سال ۲۳ هجری دین زرتشتی داشته اند.

 حمله اعراب به یزد که فاصله نزدیک تری داشته نسبت به اصفهان باعث مسلمان شدن بخشی از کنگازی ها می شود. گروهی هم تقیه می کنند و اندک زرتشتیان باقی مانده تا تصرف کامل اصفهان توسط شاه اسماعیل در آنجا زندگی می کنند و پس از آن به هند کوچ می کنند یا اسلام را می پذیرند. کنگازی هایی که از آن دوران هستند غالبا کسانی هستند که پدرانشان از تبار حسین یوسف می باشند. بدیهی هست که در زمان رضا شاه که برای مردم شناسنامه مقرر گردید تمام کسانی که آنجا زندگی می کردند را کنگازیان نامیدند.