محله های قدیمی اصفهان

جغرافیا

خمینی شهر از شهرهای استان اصفهان است که پیش از انقلاب سال ۵۷، با نام همایون شهر و پیش از آن با نام سِدِه ( سه ده یا سه دژ) و ماربین شناخته می‌شده است. این شهر از شمال به برخوار و میمه، از شمال غربی و غرب به شهرستان نجف آباد، از شرق و شمال شرقی به شهرستان اصفهان و از جنوب به شهر درچه محدود می‌شود.

نواحی شمال و شمال غرب این شهر را کوه‌های محمود آباد و سرچاه و کوه صالح و نواحی جنوبی آن را دشت همواری پوشانده است. شاخه هایی از زاینده رود به صورت مادی و کانال از این شهر می‌گذرد. همچنین تا کنون ۷ قنات، حدود ۱۰۰ حلقه چاه عمیق و حدود ۵۰ حلقه چاه نیمه عمیق در این شهر حفر شده است.

در حال حاضر شهرستان خمینی شهر به دو بافت قدیمی و جدید تقسیم می‌شود. باقت جدید پس از انقلاب اسلامی گسترش پیدا کرده و ادامه بافت قدیمی است.

تاریخچه

این بخش در ادوار گذشته، یعنی زمانی که هنوز با نام سده شناخته می‌شده، دارای آب کافی و خاکی حاصلخیز بوده است. در آن زمان به این علت که این منطقه دارای سه روستا یا همان سه ده بوده است ( با نام‌های پریشان یا فروشان یا پروشان، خوزان یا خیزان، ورنوسفادران یا بن اصفهان) آن را سده می‌نامیدند. کانون‌های جمعیتی در این منطقه پیش از اسلام و در نیمه دوم هزاره چهارم قبل از میلاد بنا نهاده شده‌اند و پس از حمله اسکندر، تا ۶ قرن بعد و تا زمان ساسانیان این منطقه به بیابانی خشک و خالی تبدیل شد. در زمان ساسانیان مردم به دستور پادشاه بار دیگر در این منطقه سکنی گزیدند.

در حال حاضر مرم این منطقه به زبان فارسی و لهجه ای کمتر شبیه به لهجه اصفهانی ( لهجه سده‌‌ای ) صحبت می‌کنند.

خانه خوزان

اقلیم

در خمینی شهر به طور کلی هوا گرم و خشک است اما هر چه از سمت شرق و شمال به سمت جنوب می‌رویم، به دلیل نزدیکی به زاینده رود، هوا معتدل‌تر می‌شود. تیر ماه گرم‌ترین و دی ماه سرد‌ترین ماه سال این شهر است. همچنین، این شهر در طول سال دو نوع یخبندان را تجربه می‌کند – یخبندان به روزهایی گفته می‌شود که حداقل درجه دمای هوا به زیر صفر می‌رسد – یخبندان اول در نیمه آبان رخ می‌دهد و یخبندان دوم در نیمه فروردین از راه می‌رسد. حداکثر میزان بارندگی در خمینی شهر در فروردین ماه اتفاق می‌افتد و در فصل گرما میزان بارندگی به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد.

دیدنی‌ها

از دیدنی‌های خمینی شهر می‌توان به خانه سرتیپ سدهی، خانه تاریخی زهتاب خوزان، عصارخانه صفوی، مجموعه حمام‌ها، مجموعه مساجد، برج کبوتر بوستان مهر، خانه تاریخی خلیلی‌ها، آرامگاه ابن مردویه و همچنین جاذبه‌های طبیعی مانندغار دستکند قهرمان به قدمت دوران عیلامی،چشمه بژن، دره مویی، چشمه لاوه و پارک جنگلی اشاره کرد. شاید جالب باشد بدانید اولین پارک رشد علم و فناوری یونسکو در خاورمیانه نیز در خمینی شهر واقع شده است.

خانه سرتیپ سدهی

سوغات

در شهرستان خمینی شهر هر ساله بیش از ۱۲ نوع گلابی از نژادهای مختلف بهره برداری می‌شود. فصل برداشت گلابی در این شهرستان از اوایل مرداد آغاز شده و تا اواسط شهریور ادامه دارد. با این‌حال گلابی نژاد سیبری که کمی دیررس‌تر از سایر نژادها است، در فصل پاییز برداشت می‌شود و بدون نیاز به سردخانه تا پایان اسفند ماه نیز قابل مصرف و نگهداری است. سیبری میوه ای خوشمزه و آبدار با طعم گلابی است که عطری مانند سیب نیز در خود به همراه دارد. خمینی شهر یکی از تولیدکنندگان اصلی گلابی در کشور است. همچنین، این شهر تولید کننده نوعی تنباکو به نام تنباکوی طلایی است که به صورت کلی به خارج از کشور صادر می‌شود. و همچنین، از آنجایی که بزرگترین شهرک گلخانه‌ای کشور در خمینی شهر واقع شده است، این شهر از بزرگترین تولید کنندگان محصولات گلخانه‌ای، انواع کاکتوس و گل در کشور شناخته می‌شود.

از دیگر مشاغل درآمدزای خمینی شهر می‌توان به خاتم کاری، قلمزنی، موزائیک سازی، سنگبری، نساجی، دباغی و حوله بافی اشاره کرد. کارخانه های سنگبری شهرک صنعتی محمودآباد و شهرک صنعتی دوشاخ ، پایتخت سنگ ایران به شمار می‌روند و از شهرتی جهانی برخوردار هستند.

خانه سدهی