محله های قدیمی اصفهان

نقشه و معرفی بخش های مختلف قبرستان پیر بکران

با توجه به برخی از پژوهش ها و شواهد، بنای پیر بکران طی ۴ دوره مختلف شکل گرفته است. اتاق‌ پیر نخستین بنایی است که آن را ساخته اند. این اتاق، که زمان دقیق احداث آن نیز مشخص نیست، در بخش شمالی بنا واقع شده و به شکل مربع در آمده و دارای یک در ورودی کوتاه در میانه ضلع جنوبی است که آن‌ را به اتاق آرامگاه مرتبط می ‌سازد. در هر یک از گوشه ‌ها یک‌ سه کنج قرار دارد که از طریق آن‌ ها اساس مربع به دایره تبدیل، و طاق را اجرا کرده ‌اند.

در دوره دوم ساخت این بنا مانند سنت معماری ساسانی، ایوانی رفیع با مصالح سنگ لاشه و ملات گچ فراوان برپا شده و با پوشش طاق ‌آهنگ، نمایشگر تناسب‌ های دوره ایلخانی است. ایوان دارای ۳ طبقه، با محوری شمالی جنوبی، و طاق جناغی است که در مرکز بدنه شمالی قرار دارد و در دو سو با ردیفی از طاق‌ نما‌ ها در برگرفته شده است. ضخامت دیوارهای شرقی و غربی ایوان متفاوت است و در برخی از قسمت ‌ها به پهنای ۳ متر و ۷۰ سانتی متر می ‌رسد. پس‌ نشست ‌ها و طاق‌ نما هایی در نما ‌های داخلی و بیرونی آن ایجاد شده که در بخش بیرونی برای سبک کردن بار ساختمان و تأمین روشنایی، و در بخش داخلی برای فضا سازی و خارج کردن دیوارها از یک ‌نواختی و ایجاد بستری مناسب برای اجرای تزیینات بوده است.

دوره سوم معماری این ‌بنا که پس از مرگ محمد بن بکران ساخته شده، برپایی ‌دیواری است که تا نیمی از ایوان ‌ارتفاع دارد و دهانه آن ‌را مسدود می ‌کند. در زمان مرمت ‌بنا در دوره معاصر برای استحکام هر چه ‌بیشتر این ‌دیوار یک پشت ‌بند ستبر نیز در بیرون‌ آن ایجاد کرده ‌اند. ‌اتاق‌ آرامگاه که‌ با احداث دیوار شمالی به ‌وجود آمده، ‌محوطه کوچک‌ و‌ مستطیل ‌شکلی است که سنگ ‌مزار پیر را در ‌بر دارد.

در دوره چهارم ساخت، یک پیش طاق و دالان در منتهی ‌الیه جنوبی ضلع شرقی، با محوری عمود بر ایوان ساخته شده است. پیش‌ طاق عبارت است از یک دهانه طاق جناغی در قابی مستطیل ‌شکل با دو ردیف عمودی طاق‌ نما و نغول در دو سوی آن که بسیار دیدنی هستند و شما می توانید با خرید بلیط اتوبوس فلاورجان به شهر بروید و از نزدیک شاهد آن ها باشید.